Basisvaardigheden zijn van groot belang voor de totale ontwikkeling van een kind. Op onze Jenaplanschool vinden wij het heel belangrijk om veel aandacht te besteden aan taal, lezen, spelling, schrijven en rekenen. Aan de kinderen wordt dan ook gedegen instructie en een passende verwerking geboden. De instructies worden gegeven in de stamgroep, maar kunnen ook plaatsvinden in niveaujaargroepen.
In de middenbouw vindt er een gedegen leesinstructie plaats in niveaujaargroepen. De kinderen worden ingeschaald op startende lezers, meer gevorderde aanvankelijke lezers, hardop samen lezers en meer zelfstandige leesgroep en krijgen instructie die past bij de fase/groep waarin de kinderen zich bevinden. Het lezen wordt onder andere ingeoefend door middel van woorden flitsen, samen lezen, koor-door-voorlezen en diverse andere werkvormen. Daarnaast wordt er regelmatig gesignaleerd en heringedeeld om zo recht te blijven doen aan de ontwikkeling van het kind. De middenbouw maakt gebruik van 'Veilig leren lezen' als leidraad in het leesonderwijs. In de bovenbouw lezen de kinderen veelal zelfstandig. Ze krijgen hulp bij het uitzoeken van leesboeken en worden door de stamgroepleid(st)ers voorzien van leestips, boekpromotie en hulpmiddelen. Kinderen die behoefte hebben aan leesbegeleiding krijgen dit in de vorm van 'racelezen'. Er wordt dan gewerkt met instructie door de stamgroepleid(st)er, samen lezen, woorden flitsen, leesbladen en tempo lezen. De kinderen werken met een leesmaatje om samen mee te oefenen. Naast het zelfstandige lezen en 'racelezen' is er op meerdere momenten in de week aandacht voor samen (hardop) voorlezen.
In de onderbouw spreken we over beginnende geletterdheid, waarbij er door de stamgroepleider spelenderwijs een aanbod wordt gecreëerd. Daarnaast wordt er met kleine groepjes gewerkt aan specifieke opdrachten rondom de beginnende geletterdheid.
Begrijpend lezen is een belangrijke vaardigheid om aangeleerd te krijgen. Onze school werkt met Nieuwsbegrip, dat vanaf de middenbouw wordt ingezet. Nieuwsbegrip werkt met thematische teksten naar aanleiding van een actueel onderwerp. De opdrachten worden aangeboden op diverse niveaus, waardoor er zo goed mogelijk kan worden aangesloten bij de leerbehoeftes van het kind. De verschillende leesstrategieeën komen niet alleen bij het begrijpend lezen aan bod, maar komen ook geregeld terug op andere momenten in de week. In de middenbouw wordt er daarnaast gewerkt met Veilig Leren Lezen, Humpie Dumpie en Varia. In de bovenbouw wordt Nieuwsbegrip aangevuld met SamSam leeslessen, oefenteksten, Squla en Nieuwsbegrip XL, het online oefenprogramma voor begrijpend lezen en woordenschat. Het woordenschatonderwijs op onze school wordt gevormd naar aanleiding van wereldoriëntatie en heeft een plaats in de kring, in de spellinginstructie, bij het begrijpend lezen en tijdens het zelfstandig werken. De kinderen leren daarnaast te werken met mindmaps. Deze worden ingezet bij leesteksten, het ordenen van informatie of het uitbreiden van de woordenschat.
De spellingsleerlijn wordt vormgegeven door gebruik te maken van spellingscategorieën die volgens een jaarplanning worden aangeboden. De leerlijn vanuit Gynzy geeft ons hier handvatten in. De kinderen krijgen instructielessen, dictees en diverse oefenmiddelen om de spellingscategorieën eigen te maken. Kinderen werken samen aan spellingsoefeningen, maar ook zelfstandig door middel van o.a. software en werkbladen. Na een woorddictee en het bespreken hiervan, wordt er herhaling of verdieping aangeboden. Spelling wordt als leerlijn aangeboden vanaf groep 4, in groep 3 maakt de spelling onderdeel uit van de leerlijn vanuit Veilig Leren Leren aangevuld met Gynzy oefeningen. De stamgroepleiders houden zicht op de ontwikkeling en passen daar waar nodig extra instructie en/of oefenstof toe. Daarnaast komt de spelling ook aan bod door het schrijven van eigen teksten en gedichten en/of in de thema's van wereldoriëntatie.
Rekenen vindt plaats in de stamgroep, waarbij de stamgroepleiders het aanbod plannen via een blokvoorbereiding. Daarin wordt gekeken welke doelen aan het eind van een blok behaald moeten worden en op welke wijze dit door de stamgroepleider wordt georganiseerd. Iedere week staat er een rekendomein centraal, bijvoorbeeld optellen/aftrekken, vermenigvuldigen/delen of meten. De instructie en verwerking is afgestemd op dit domein. Gedurende de week vinden er instructies plaats op verschillende niveaus. Voor het oefenen van het rekenen maken we gebruik van de methode 'Wereld in getallen', versie 5, de oefensoftware van Gynzy en diverse andere bronnen. Elke week zijn er gezette momenten waarop het automatiseren geoefend wordt. Bij automatiseren moet u denken aan het snel kunnen oplossen van verschillende optel- en aftreksommen en de tafels. Dit oefenen we door middel van spelletjes, oefeningen, werkbladen etc. Iedere week vindt er een oefenles plaats, waarbij de kinderen op verschillende manieren en op hun eigen niveau kunnen oefenen met domeinen die zij nog lastig vinden of gaan aan de slag met extra uitdagende vraagstukken. Tijdens de oefenles kan er ook voor worden gekozen om herhaling aan te bieden rondom een bepaald rekendomein.
In de onderbouwstamgroepen wordt gewerkt vanuit thema's en projecten, waar tijdens de voorbereiding van het project de verschillende doelen uiteen worden gezet. Binnen elk project worden rekendoelen aangeboden, die passend zijn bij het project. De rekenactiviteiten vinden gedurende de dag plaats, bijvoorbeeld in de grote kring, tijdens spel of tijdens een kleine kring met begeleiding van de stamgroepleider. We kunnen spreken van een beredeneerd aanbod; er wordt gekeken naar welke doelen op welk moment en voor welk kind aan de orde moeten komen.
In de stamgroepen komen gedurende het schooljaar diverse projectweken voorbij die in het teken staan van een bepaald onderdeel uit de rekenleerlijn. Voorbeelden hiervan zijn meten, wegen & inhoud, klokkijken, verhoudingen en procenten/breuken. Met de gehele stamgroep wordt er dan gewerkt aan 'echt leren', 'leren door te ervaren' en wordt de vertaling naar papier gemaakt. Elk kind kan deelnemen op zijn/haar eigen niveau, maar wordt ook gestimuleerd en uitgedaagd om nieuwe inzichten tot zich te nemen.
In de onderbouw ontstaat de eerste aandacht voor letters, klanken en lettervormen. In de middenbouw wordt het schrijfonderwijs vormgegeven met behulp van de schrijfboekjes van 'Pennenstreken'. De kinderen leren zoveel mogelijk het verbonden schrift. De kinderen krijgen in groep 3 instructie op lettervorm en de wijze van schrijven, daarna wordt het schrijven van het kind nauwgezet gevolgd. In de bovenbouw wordt er gewerkt met de schrijfboekjes van 'Pennenstreken' en de schrijfkaarten van 'Novoskript'. In de bovenbouw wordt het methodisch schrijven afgewisseld met 'creatief schrijven', om kinderen kennis te laten maken met o.a. kalligrafie, handletter e.d. Daarnaast bestaan er mogelijkheden voor kinderen om in de bovenbouw het blokschrift aangeleerd te krijgen.